Muzeum Militariów

Godziny otwarcia
Bilety
Adres
Kontakty

Wrocławskie Muzeum Militariów mieści się w budynku Arsenału Miejskiego, znanego także jako Arsenał Mikołajski. Początki budowli sięgają XV wieku, a swój obecny kształt Arsenał zawdzięcza rozbudowie przeprowadzonej w roku 1658 roku. Muzeum Militariów jest naturalną kontynuacją wojskowego przeznaczenia Arsenału jako budowli obronnej i magazynu broni. Początki Muzeum sięgają roku 1971, kiedy to utworzono Dział Oręża ówczesnego Muzeum Historycznego we Wrocławiu. Muzeum Militariów w swoim obecnym kształcie powstało w 2000 roku jako oddział Muzeum Miejskiego Wrocławia. Muzeum gromadzi zabytki oręża polskiego i obcego. Do wiodących kolekcji należą: broń biała (XVII – XX w.), broń palna (XIX – XX w.) hełmy, pamiątki patriotyczne, ikonografia o tematyce batalistycznej, zbiór mundurów z okresu II wojny światowej i powojennych oraz elementów wyposażenia wojskowego. Muzeum Militariów należy do Międzynarodowego Komitetu Muzeów Broni (ICOMAM). Zbiory Muzeum prezentowane są na czterech wystawach stałych, wzbogacanych okresowo o piątą salę wystaw czasowych.

Arsenał

Arsenał Miejski zwany również Arsenałem Wrocławskim lub Arsenałem Mikołajskim należy do najciekawszych zabytków architektury mieszczańskiej Wrocławia. Jest budynkiem o planie nieregularnego czworoboku, który otacza wewnętrzny dziedziniec. Jego historia rozpoczyna się w 1459 roku, kiedy to rajcy miejscy dokonali przeglądu rezerw żywności w mieście. Okazało się, że w czasie oblężenia miasta wystarczą one tylko na osiem dni. W tym okresie Wrocław narażony był na atak wojsk czeskiego króla Jerzego z Podiebradów (1458-1471). Dlatego jako pierwsze w 1459 roku zbudowane skrzydło południowe z przeznaczeniem na spichlerz. Jego długość wynosi 72 m a grubość murów 1,5 m. Kolejne, północne zostało wkomponowane do murów miejskich i pochodzi z około 1490 roku. Ma 30 m długości i 3,5 m szerokości. Zachodnie pochodzące z około 1570 roku od początku aż do końca XIX wieku, przeznaczone jako magazyn broni i taborów. Jego wymiary to 33 m długości i 6 szerokości. Skrzydło wschodnie z 1658 roku jest elementem zamykającym dziedziniec Arsenału. Grubość jego murów to około 2 m. Poza tymi czterema skrzydłami w skład całej budowli wchodzą również dwie wieże. Wieża północna (baszta) jest pozostałością XIV - wiecznej, drugiej linii murów obronnych o grubości ponad 2,5 m. Wysokość baszty wraz z dachem wynosi 20,5 m. Jej mury posiadały strzelnice, później przerobione na okna. Druga wieża - półokrągła ma wysokość 13 m.

Budynek Arsenału nie posiada prawie wcale ozdób architektonicznych. Z pozoru surowy w formie, po przekroczeniu progów zachwyca swoimi wnętrzami o niespotykanej już gdzie indziej konstrukcji ciesielskiej. Nawiązują one do wnętrz niezrachowanych spichlerzy śląskich i z tego powodu jest on jednym z ciekawych obiektów tego typu w Polsce.
Wewnętrzny dziedziniec urozmaicony sylwetkami dwóch baszt i studnia wyciągową z 1620 roku jest jednym z najbardziej malowniczych zakątków Wrocławia, chętnie wykorzystywanym przez zespoły muzyczne i teatralne. Obecnie w Arsenale mieszczą się trzy instytucje: Muzeum Archeologiczne, Muzeum Militariów oraz Archiwum Budowlane.

Wystawy stałe

Broń Dawna
Wystawa prezentuje oręż i zabytki o tematyce militarnej od czasów epoki kamiennej aż po XVIII wiek. Otwiera ją fragment średniowiecznego krzyża pokutnego z wyobrażeniem kordu, jednosiecznej broni popularnej schyłku XV i w początkach XVI w. Uwagę zwracają zabytki epoki brązu, w tym miecze i groty strzał, a także eksponaty z czasów rzymskich. Wyeksponowano również broń drzewcową, wśród której są nabijane kolcami wekiery (odmiana maczugi) oraz szesnastowieczne halabardy, stanowiące niezwykle groźne uzbrojenie piechoty łączące cechy topora bojowego i piki. Towarzyszy im szponton – rodzaj broni drzewcowej rzadko używanej w bitwie, częściej służącej jako oznaka godności wojskowej. Na wystawie znajduje się również kolekcjach broni siecznej m.in. dwuręczne miecze. Dodatkową dekorację tworzą powieszone na ścianach elementy broni ochronnej, w tym przyłbica i naplecznik zbroi maksymiliańskiej z XVI wieku.

Broni Palna
Jedną z głównych atrakcji Arsenału stanowi stylizowana na wygląd oryginalnych magazynów uzbrojenia, sala broni palnej. Od wejścia rzuca się w oczy duża ilość broni ustawiona na stelażu (stojaku) przypominającym dawne urządzenia arsenałowe. Można tu obejrzeć długą broń palną – karabiny, począwszy od skałkowych z początku XVIIII wieku aż do Kałasznikowa oraz pistolety maszynowe – od Bergmanna do PM wz. 63. Nie zabrakło również broni maszynowej – wielkokalibrowe karabiny maszynowe (WKM) ciężkie (CKM) i ręczne (RKM). Szczególną uwagę powinien wzbudzić radziecki ckm krzywolufowy. Prezentowana broń uzupełniona jest amunicją i elementami wyposażenia np. ładownicami i przybornikami. Na wystawie znajdują się także 82 mm moździerz batalionowy wz. 37 i 120 mm moździerz pułkowy wz. 43 – prod. sowieckiej.

Hełmy wojskowe

Wystawa prezentowana jest w sali im. Jacka Kijaka. Pochodzący z Warszawy Jacek Kijak dla muzealników i znawców militariów na całym świecie to niekwestionowany autorytet w zakresie wiedzy o hełmach. W 1999 roku przekazał muzeum gromadzoną przez siebie wyjątkową, unikatowy na skalę Europy kolekcję hełmów. Muzeum Militariów prezentuje najciekawsze egzemplarze z tej kolekcji, zaczynając od zabytków z XVIII i XIX wieku a kończąc na czasach współczesnych. Nie brakuje tam hełmów z odległych zakątków świata, takich jak kraje azjatyckie, są to zarówno hełmy stalowe, kaski, pikielhauby, hełmy tropikalne, hełmy lotnicze, motocyklowe i hełmofony. Na suficie umieszczono kilkadziesiąt hełmów polskich wz. 50. Uważny widz zauważy, mimo że są to hełmy tego samego wzoru, różnią się kolorem, połyskiem, rysunkiem orła, czy drobnymi szczegółami w kształcie.

Broni Biała

Na wystawie zaprezentowany jest chronologiczny, niemal kompletny przegląd białej broni żołnierza polskiego od XVIII w. do czasów współczesnych. Znajduje się tu wyjątkowo cenna kolekcja szabel i innej broni siecznej. Każdej szabli, pałaszowi czy tasakowi towarzyszy właściwa ikonografia pomagająca widzowi w zrozumieniu tematu. Począwszy od powstania styczniowego są to fotografie, na których w rękach powstańców widać podobną broń jak ta prezentowana w gablotach. Uzupełnienie stanowią obrazy przedstawiające postacie z szablą. Na szczególna uwagę zasługuje obraz Wojciecha Kossaka „Bitwa pod Kircholmem” namalowany w 1925 roku.

Lekcje muzealne

Lekcje dla przedszkoli i szkół podstawowych

Po co kiedyś był potrzebny Arsenał?
W prawie każdym większym mieście znajdował się kiedyś szczególny budynek zwany arsenałem. Wrocław nie był wyjątkiem. Czasami zależało od niego być albo nie być miasta. W trakcie zajęć dzieci dowiedzą się po co wrocławianie zbudowali niegdyś Arsenał i czy rzeczywiście spełnił on swoją rolę.

Co warto wiedzieć o dawnym wojsku?
Dzisiaj żołnierze dysponują najnowocześniejszymi pojazdami, samolotami oraz bronią. Ale nie zawsze tak było. Lekcja odpowiada na wiele ciekawych pytań m.in. Jak bardzo niebezpieczna była praca artylerzystów i dlaczego zarabiali oni najwięcej

Militaria związane z wydarzeniami historycznymi - w rocznice tych wydarzeń (szkoły podstawowe)
W rocznice ważnych wydarzeń historycznych pracownicy Muzeum prowadzą zajęcia związane z tymi wydarzeniami zobrazowane eksponatami znajdującymi się w naszych zbiorach.

I wojna światowa i Wrocław na jej tle (szkoły podstawowe)
Wrocław podczas pierwszej wojny światowej był zapleczem militarny i gospodarczym. Poznamy zarówno jego dzieje z tego okresu jak i ogólny zarys losów Wielkiej Wojny. Pierwsza część zajęć w oparciu o prezentację multimedialną, druga na salach wystawowych. (tel. 71 347 16 96 w. 332)

Lekcje dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych

Arsenał Miejski - historia i współczesność
Wrocławski Arsenał należy do najciekawszych zabytków architektury mieszczańskiej Wrocławia. Lekcja opowiada o jego dziejach na tle historii miasta oraz o funkcjach jakie pełni obecnie.

Broń w rozwoju dziejowym
Lekcja dla prawdziwych pasjonatów militariów! Jak przez stulecia zmieniała się broń i jak wpływało to na kształtowanie przekonań mieszkańców Europy.

Militaria związane z wydarzeniami historycznymi - w rocznice tych wydarzeń

W rocznice ważnych wydarzeń historycznych pracownicy Muzeum prowadzą zajęcia związane z tymi wydarzeniami zobrazowane eksponatami znajdującymi się w naszych zbiorach

I wojna światowa i Wrocław na jej tle
Wrocław podczas pierwszej wojny światowej był zapleczem militarny i gospodarczym. Poznamy zarówno jego dzieje z tego okresu jak i ogólny zarys losów Wielkiej Wojny. Pierwsza część zajęć w oparciu o prezentację multimedialną, druga na salach wystawowych. (tel. 71 347 16 96 w. 332)

Warsztaty muzealne

Przysłowia z orężem w tle

Wiele przysłów powstało w dawnym wojsku i na polu bitwy. Dzięki nim poznamy niektóre przykłady dawnej broni, następnie będziemy się bawić w kalambury „Odgadnij przysłowie”.

(tel. 71 347 16 96 w. 332)

Lekcje i warsztaty w Muzeum Militariów prowadzą pracownicy Oddziału Militariów oraz Działu Pedagogicznego.

Koszt: 5 zł od uczestnika (opiekunowie bezpłatnie)

W ramach opłaty za zajęcia można samodzielnie zwiedzić dany oddział Muzeum.

Rezerwacje i informacje:
Muzeum Militariów
Arsenał Miejski
ul. Cieszyńskiego 9, 50-136 Wrocław
tel. 71 347 16 97 w. 305, 304
jacobson@mmw.pl

Źrodło: muzeum.miejskie.wroclaw.pl